A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Phục dựng Lễ mừng nước giọt của người Banah – Rơ ngao

Phục dựng Lễ mừng nước giọt của người Banah – Rơ ngao

Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch phối hợp UBND thị trấn Đăk Hà và huyện Đăk Hà tổ chức phục dựng Lễ hội mừng Nước giọt của người Banah – Rơ ngao tại làng du lịch cộng đồng Kon Trang Long Loi, thị trấn Đăk Hà để phục vụ công tác nghiên cứu, đánh giá hiện trạng bảo tồn văn hóa dân gian của người Bana – Rơ ngao trên địa bàn.

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%205.jpg

Phục dựng Lễ hội mừng nước giọt của người Bana - Rơ ngao 5

Theo thông lệ, Lễ cúng "Nước giọt" được cộng đồng người Bana - Rơ Ngao tổ chức vào dịp cuối năm hoặc sau khi mùa thu hoạch hoàn tất, nhằm tạ ơn những điều tốt đẹp mà Yàng Ia (Thần nước) đã mang đến cho dân làng và cầu mong một mùa màng tốt tươi sẽ đến trong năm mới

Theo truyền thuyết của người Rơ Ngao, Thần nước là vị thần cung cấp nguồn nước chính để phục vụ mùa màng và mang đến sức khỏe, sự bình an cho dân làng. Do đó, người Rơ Ngao không đào giếng hoặc lấy nước tùy tiện từ bất kỳ đâu để sử dụng cho việc sinh hoạt. Thay vào đó, dân làng sẽ tìm những mạch nước từ trong núi chảy ra và sử dụng thân cây đâm sâu vào lòng núi để dẫn nguồn nước tinh khiết về với dân làng. Những điểm lấy nước ấy được người Rơ Ngao gọi là “Nước giọt”.

Đối với người Rơ Ngao, Lễ cúng “Nước giọt” được xem như dịp “Tết Nguyên đán” của cộng đồng dân tộc nơi đây. Lễ cúng nhằm cầu thần linh ban cho dân làng nước sạch, sức khỏe và mùa màng bội thu. Già làng sẽ xác định ngày lành làm lễ và thông báo đến người dân để cùng nhau đóng góp hiện vật, phục vụ việc cúng bái. Trong đó, những vật phẩm không thể thiếu cho buổi Lễ là lợn, gà, gạo nếp và rượu ghè (cần).

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao.jpg

 

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%202.jpg

Phục dựng Lễ hội mừng nước giọt của người Bana - Rơ ngao

Già làng phân công các thanh niên trong làng vào rừng lấy cây lồ ô chuẩn bị làm cây nêu để trang trí tại bến nước. Người Rơ Ngao quan niệm rằng, cây nêu là nơi thần linh trú ngụ và là vật tượng trưng cho sự đoàn kết của cả cộng đồng. Cây nêu được trang trí càng rực rỡ, lộng lẫy thì mùa màng sẽ càng thuận lợi, tươi tốt. Do đó, cây nêu được chọn phải thật hoàn hảo, không được mất ngọn. Trong quá trình làm, người dân không được nhúng cây nêu vào nước, không được bước qua cây nêu.

Những trai tráng khỏe mạnh khác sẽ được già làng phân công đi phát quang cỏ dại và dọn dẹp sạch sẽ đoạn đường dẫn vào điểm lấy nước. Phụ nữ trong làng thì dọp dẹp, trang trí lại nhà rông và chuẩn bị sẵn thức ăn, rượu ghè, gùi để đựng nước.

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%208.jpg

 

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%209.jpg

Các nghi thức mang đậm chất Văn hóa dân gian được tái hiện tại Lễ mừng nước giọt của người Banah - Rơ Ngao

Khi mọi thứ đã chuẩn bị sẵn sàng, người chủ tế - thường già làng hoặc một người có uy tín do già làng giới thiệu mặc trên mình bộ quần áo thổ cẩm, đứng trước “Nước giọt” và bắt đầu những lời khấn vái để mời thần linh về chứng giám, dự lễ cùng dân làng. Kết thúc nghi lễ, người chủ tế dùng ống tre để hứng nước. Người dân sẽ dùng số nước đó châm vào ghè rượu và già làng là người đầu tiên được thưởng thức những giọt nước tinh khiết trong ghè rượu.

Tiếp đó, người dân trong làng sẽ cùng nhau hứng nước rồi về nhà sử dụng, chuẩn bị cho mùa lễ hội sắp tới tại nhà rông. Trên gương mặt của mọi người hiện rõ lên sự phấn khởi, vui tươi vì người dân nơi đây tin rằng Thần nước sẽ mang đến cho dân làng nguồn nước tinh khiết, giúp mọi người khỏe mạnh, mùa màng phát triển.

Nghệ nhận ưu tú, Già làng A Thuih – Chủ nhiệm CLB Văn hóa dân gian Kon Trang Long Loi chia sẻ: “Trước đây, phong tục của người Rơ Ngao là cắt tiết gà và đem rải quanh chỗ “Nước giọt”. Việc làm này không những làm ô nhiễm nguồn nước tinh khiết từ trong núi chảy ra, mà còn tạo nên sự mê tín dị đoan không đáng có trong cộng đồng dân tộc. Vì vậy, tôi đã vận động, giải thích cho người dân trong làng hiểu và bỏ được phong tục cắt tiết gà. Thay vào đó, người dân chỉ cần dọn dẹp thật sạch sẽ khu vực “Nước giọt” là có một nguồn nước tươi mới, cây cối, mùa màng cũng từ đó phát triển hơn.”

Một hủ tục khác là lễ hiến sinh cũng đã được cộng đồng người Rơ Ngao loại bỏ. Trước đây, khi làm lễ khấn Yàng (thần linh), người dân sẽ buộc con trâu hoặc bò vào cây nêu trước nhà rông. Sau khi khấn, già làng sẽ dùng một ngọn giáo dài đâm con vật được hiến tế một nhát để làm phép. Thanh niên trong làng cũng thay phiên nhau đâm vào con vật đến khi chết mới dừng lại.

Sau phần làm lễ tại “Nước giọt” là đến phần hội ở nhà rông của làng. Từ xa, âm thanh rộn rã của tiếng cồng chiêng vang lên khắp cả buôn làng. Già làng cùng đội cồng chiêng, múa xoang đi quanh nhà rông để cảm ơn thần linh đã phù hộ cho dân làng có được một vụ mùa bội thu. Mọi người cũng cầu mong thần linh phù hộ cho một năm mới mưa thuận gió hòa và dân làng có sức khỏe để chăm sóc vụ mùa ngày một phát triển.

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%2011.jpg

http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/trongnghia/Ph%E1%BB%A5c%20d%E1%BB%B1ng%20L%E1%BB%85%20h%E1%BB%99i%20m%E1%BB%ABng%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20gi%E1%BB%8Dt%20c%E1%BB%A7a%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20Bana%20-%20R%C6%A1%20ngao%2012.jpg

Đông đảo người dân chung vui với Lễ hội của buôn làng

Dân làng tập trung quanh nhà rông, bày ra đủ các loại món ăn như rau dớn, cơm lam, thịt nướng, lá mì xào… và đặc biệt không thể thiếu là rượu ghè. Hàng chục ghè rượu trang trí bắt mắt đã được người dân tại đây bày ra trước nhà rông như để cảm tạ Thần nước đã ban cho buôn làng nguồn nước quý giá. Trong niềm vui hân hoan, mọi người cùng nhau thưởng thức những ghè rượu, ca hát và tâm tình với nhau. Từ người già đến trẻ nhỏ đều hòa mình vào những điệu múa xoang, cùng với nhịp cồng chiêng đang vang lên giữa núi đồi tạo nên bầu không khí lễ hội tưng bừng, mang đậm bản sắc của người Rơ Ngao.

Già làng A Thuih vui mừng cho biết: Năm nay, mọi người trong làng đều thống nhất dừng phần hội trước 7 giờ tối để đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Người dân cùng chung tay tạo nên những nét đẹp mới trong phong tục tập quán của cộng đồng người Rơ Ngao. Từ đó, vừa góp phần phát triển xã hội ngày càng văn minh, giàu mạnh, vừa tạo được ấn tượng tốt, thu hút du khách gần xa đến với buôn làng.

Làng Kon Trang Long Loi đã được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch văn hóa cộng đồng. Những năm gần đây, với sự quan tâm của Nhà nước, đời sống vật chất – tinh thần của người dân có nhiều khởi sắc nhất định, các giá trị văn hóa truyền thống được giữ gìn và phát huy. Do vậy, việc phục dựng, bảo tồn các nghi lễ, phong tục truyền thống theo hướng phù hợp, văn minh sẽ góp phần làm phong phú hơn các sản phẩm du lịch cộng đồng trong thời gian tới./.

 

 


Tác giả: Nguyễn Vương Quang
Nguồn:Tin tức huyện Đăk Hà Copy link
Tổng số điểm của bài viết là: 2 trong 2 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
Văn bản mới
THỜI SỰ
Thống kê truy cập
Hôm nay : 1
Hôm qua : 51
Tháng 10 : 399
Tháng trước : 970
Năm 2024 : 8.458
Liên kết cột trái